Dathlodd AGORA gynigion hanesyddol Llanrwst am annibyniaeth. Yn 1276 cyhoeddodd Llewelyn ap Gruffudd fod Bwrdeistref rydd Llanrwst yn ymreolaethol i esgobaeth Sant Asaph. Ym 1947, gwnaeth cyngor tref Llanrwst gyflwyniad i’r Cenhedloedd Unedig am sedd ar y cyngor diogelwch, gan nodi bod Llanrwst yn wladwriaeth annibynnol yng Nghymru. Roedd y cais hwn yn aflwyddiannus ond mae’r newyn am annibyniaeth o fewn cymdeithas yn parhau.
Roeddwn i eisiau taflu goleuni ar enw da hanesyddol ond amserol Llanrwst trwy adeiladu gofod annibynnol dros dro i ddychmygu posibiliadau a gweledigaethau newydd o’r dyfodol; creu agora, man ymgynnull ar gyfer cynulliad dinasyddion gweithredol.
Marc Rees, Crëwr
Cynrychiolwyd sylfaen egalitaraidd y prosiect yn ei wead iawn. Gwnaethom wahodd pobl Conwy i roi eu drysau pren a daflwyd, 100 ohonynt – yn amrywio o fferm, gwesty, tafarn, swyddfa i ddrysau toiled lle gwnaethom adeiladu ein AGORA ein hunain gyda nhw.
Daeth ysbrydoliaeth i’r dyluniad yn sgil dadorchuddio Llys Llywelyn yn St Fagans yn ddiweddar. Seiliwyd yr ail-greu hwn o Lys Brenhinol Tywysogion Gwynedd ar weddillion Llys Rhosyr sydd wedi goroesi yn Ynys Môn.
Nid oes unrhyw beth yn weddill o’r llys gwreiddiol ar wahân i’w sylfeini sydd wedi darparu’r cliwiau i archeolegwyr a phenseiri ddehongli ac ailadeiladu Llys Llewelyn. Mae ein AGORA yn ail-ddychmygu eu hail-ddychmygu.
Bydd y pafiliwn democrataidd o ddrysau du wedi’u paentio yn Eisteddfod Llanrwst, y drysau a’n gwahoddodd i daflunio strategaethau dychmygus torfol arnynt, yn aros yn y cof, gan symboleiddio’r trothwy yr ydym heddiw a bod y llanw’n dechrau troi.
Dylan Huw, ‘O’r Pedwar Gwynt’
https://pedwargwynt.cymru/adolygu/gol/drysaur-dyfodol-yn-awst
Crëwr: Marc Rees
Tîm Dylunio : Jenny Hall Crafted Space & Tabitha Pope
Defnydd: Melin Tregwynt
Lluniau: Keith Morris, Iwan Williams